• Maak de landschapsanalyse van IT systemen openbaar. De Belastingdienst beschikt over gegevens over de exacte staat van het IT landschap. Laat uitvoerders dergelijke cijfers aan de Tweede Kamer sturen zodat deze over objectieve gegevens beschikt.
• Vraag een meerjarige begroting voor modernisering waarmee de technische schuld afbouwt. De Belastingdienst werkt op het ‘kasstelsel’ waarbij geld ieder jaar wordt verdeeld en meerjarige projecten tussentijds hun financiering kunnen verliezen. Zonder financiële zekerheid kan men vaak niet beginnen met moderniseren. Binnen het ‘kasstelsel’ wordt vaak prioriteit gegeven aan korte termijn projecten. Laat uitvoerders zich daarom committeren aan een meerjarenbegroting met voldoende modernisering.
• Maak berekeningen en modellen ‘open source’. Cruciale modellen, zoals van het CPB en fraude-selectie algoritmes van de Belastingdienst, zijn belangrijk voor de maatschappij, maar nergens beschreven of inzichtelijk. Modellen en berekeningen moeten ‘open source, tenzij’, waarbij alleen op grond van veiligheidsrisico's of privacywetgeving code en data niet openbaar mogen worden gemaakt.

• Knip de ontwerpfase en uitvoeringsfase op in 2 delen. Zorg ervoor dat een team binnen de overheid strak definieert hoe projecten technisch uitgevoerd moeten worden, met focus op laagdrempelig onderhoud & portabiliteit. Hiermee voorkomen we permanente afhankelijkheid van de origineel uitvoerende partij. 
• Maak projecten zoveel mogelijk open source, zodat de overheid geen afhankelijkheid opbouwt van intellectueel eigendom van leveranciers.
• Zorg ervoor dat ook kleine bedrijven met expertise mee kunnen doen bij aanbestedingen.

De bestuurders die over wetten beslissen, de medewerkers die de wetten uitwerken en de uitvoeringsorganisaties die ze moeten implementeren leven langs elkaar heen. De uitvoering mag niet meedenken met de prioriteiten noch de wetgeving, waardoor zij vaak geconfronteerd worden met onuitvoerbare wetgeving en tijdlijnen. Beleidsdepartementen gooien wetgeving ‘over de schutting’ en kennen de details van de uitvoering niet.

• Werk het ontwerp voor de uitvoering gelijktijdig uit met de wetgeving. Alle departementen moeten technisch personeel in dienst hebben met kennis van de relevante IT-systemen. Zij werken een ‘uitvoeringsontwerp’ uit met de schrijvers van de wetgeving. Hierdoor worden obstakels voor de uitvoering tijdig gesignaleerd en kan er worden bijgestuurd.
• Maak beleidsdepartementen mede-verantwoordelijk voor de uitvoering.  Beleidsdepartementen die wetgeving voorstellen zijn ook verantwoordelijk voor de uitvoering. Hun eigen personeel moet meebouwen met de uitvoerder aan de regelingen, zodat het beleidsdepartement zelf leert wat uitvoerbaar is en wat niet.
• Geef experts in de uitvoering betere beloningen en status. Digitaal toptalent komt in het schalensysteem van ambtenaren vast te zitten, omdat alleen managers en procescoordinatoren opgaan voor hogere schalen. Er moet een pad komen waarmee toptalent door kan groeien naar het niveau van Directeur-Generaal.

Tijdens de Corona-crisis was er acute noodzaak voor een ‘Corona-melder’ app. De crisis-situatie leidde tot een radicaal nieuwe aanpak: een klein aantal IT-experts (uit de private sector) kreeg de opdracht om deze te bouwen. Het resultaat? De app was op tijd klaar voor minder dan het budget. Hoe kan dit? Deze ad-hoc organisatie had niet de bagage van decennia aan verouderde IT, processen en interne politiek. Laten we deze werkwijze herhalen. Geef een kans aan een nieuwe generatie uitvoerders om regelingen te implementeren waar bestaande uitvoerders geen tijd of ruimte voor hebben. Bijvoorbeeld om regelingen te bouwen voor nieuwe projecten, of om oude modules te renoveren.

Geef een kans aan nieuwe, missie-gebonden uitvoerders

• Toen Cornelis Lely de Afsluitdijk wilde bouwen, was Rijkswaterstaat duidelijk in haar oordeel: onuitvoerbaar en onwenselijk. Toch zijn de Afsluitdijk en de provincie Flevoland er gekomen. Hoe? Lely drong aan op de oprichting van de ‘Dienst der Zuiderzeewerken’ die het project hebben uitgevoerd.
• In de statuten van de Dienst der Zuiderzeewerken was vastgelegd dat zij zich zou opheffen wanneer haar taak voltooid was.
• Het nieuwe kabinet en Kamer kunnen bij belangrijke regelingen die vastlopen in de uitvoering vragen om te onderzoeken of de regeling uitgezet kan worden bij een nieuwe, missie-gebonden uitvoerder, zoals bijvoorbeeld ‘Dienst Modernisering Omzetbelasting’ of ‘Uitvoeringsdienst Prijsplafond’.

• Maak de landschapsanalyse van IT systemen openbaar. De Belastingdienst beschikt over gegevens over de exacte staat van het IT landschap. Laat uitvoerders dergelijke cijfers aan de Tweede Kamer sturen zodat deze over objectieve gegevens beschikt.
• Vraag een meerjarige begroting voor modernisering waarmee de technische schuld afbouwt. De Belastingdienst werkt op het ‘kasstelsel’ waarbij geld ieder jaar wordt verdeeld en meerjarige projecten tussentijds hun financiering kunnen verliezen. Zonder financiële zekerheid kan men vaak niet beginnen met moderniseren. Binnen het ‘kasstelsel’ wordt vaak prioriteit gegeven aan korte termijn projecten. Laat uitvoerders zich daarom committeren aan een meerjarenbegroting met voldoende modernisering.
• Maak berekeningen en modellen ‘open source’. Cruciale modellen, zoals van het CPB en fraude-selectie algoritmes van de Belastingdienst, zijn belangrijk voor de maatschappij, maar nergens beschreven of inzichtelijk. Modellen en berekeningen moeten ‘open source, tenzij’, waarbij alleen op grond van veiligheidsrisico's of privacywetgeving code en data niet openbaar mogen worden gemaakt.